Zakres opinii:
1.Stan prawny.
2.Analiza prawna opiniowanego wyrażenia, jako wymogu dla organizacji lecznicy weterynaryjnej i kliniki weterynaryjnej.
3. Podsumowanie i wnioski.
Ad. 1. Stan prawny:
Warunki techniczne i organizacyjne wymagane dla lecznicy weterynaryjnej i dla kliniki weterynaryjnej określają odpowiednio przepisy art. 9 ust. 1 i 2 oraz art. 10 ust. 1 – 4 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o zakładach leczniczych dla zwierząt (Dz. U. z 2004 r. Nr 11, poz. 95) – dalej ustawa – oraz wydane na podstawie delegacji ustawowych przepisy rozporządzeń do niej wykonawczych, zawarte odpowiednio w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju wsi z dnia 16 sierpnia 2004 r. w sprawie wymagań dla lecznic weterynaryjnych (Dz. U. Nr 194, poz. 1992) oraz w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 sierpnia 2004 r. w sprawie wymagań dla klinik weterynaryjnych (Dz. U. Nr 194, poz. 1993).
Warunki dla lecznicy weterynaryjnej określone w art. 9 ust. 1 ustawy oraz warunki dla kliniki weterynaryjnej określone w art. 10 ust. 1, 3 i 4 ustawy nie budzą zastrzeżeń i nie stwarzają komplikacji w zakresie ich rozumienia i stosowania. Liczne kontrowersje budzi natomiast sformułowanie użyte w art. 9 ust. 2 ustawy – w odniesieniu do lecznicy weterynaryjnej oraz w art. 10 ust. 2 ustawy – w odniesieniu do kliniki weterynaryjnej, które mocą ustawy otrzymało brzmienie następujące: „Lecznica weterynaryjna (odpowiednio: „Klinika weterynaryjna ..”) zapewnia całodobową obserwację i leczenie zwierząt .”
Dodać należy, że ustawa nie zawiera żadnego słowniczka pojęciowego, dotyczącego ustalenia znaczenia określeń w niej używanych, jak też nie zawiera prawnej definicji odnoszącej się do przytoczonego wyrażenia.
Ad. 2. Analiza prawna opiniowanego wyrażenia, jako wymogu dla organizacji lecznicy weterynaryjnej i kliniki weterynaryjnej.
Przedmiotem niniejszej opinii jest określenie jakie znaczenie formalno – prawne należy przypisać wyrażeniu użytemu w art. 9 ust. 2 i art. 10 ust. 2 ustawy o przytoczonej wyżej treści przy zastosowaniu obowiązujących zasad interpretacji przepisów prawa, jak też przy pomocniczym zastosowaniu znaczenia językowego użytych przez ustawodawcę wyrazów, a także przy zastosowaniu wykładni celowościowej tego wyrażenia.
Znacznie opiniowanego wyrażenia w części „…zapewnia całodobową obserwację i leczenie zwierząt” należy rozumieć jako zagwarantowanie tejże – określonej konkretnie – obserwacji zwierząt oraz dostępności do leczenia zwierząt w razie potrzeby, a także w takim zakresie jaki w danym czasie istnieje. Na czym polega i jak ma przebiegać obserwacja zwierząt nie ma potrzeby wyjaśniać, bowiem jest to zagadnienie lepiej znane każdemu lekarzowi weterynarii niż prawnikowi, który co najwyżej może posiadać wyobrażenie na ten temat.
Natomiast, jeżeli chodzi o całodobowe zapewnienie leczenia zwierząt, lub jak wyżej zostało nazwane dostępność całodobowa, to sformułowanie nie jest jednoznacznie rozumiane. Z natury rzeczy – to „zapewnienie” powinno być realizowane w takiej formie, aby można było zapewnić należyte leczenie lub opiekę medyczną dla zwierząt, z którymi zgłoszą się osoby zainteresowane, lub do których osoby zainteresowane wezwą lekarza weterynarii albo dla zwierząt, które przebywają w lecznicy, jak również w klinice weterynaryjnej; czyli – inaczej mówiąc – należy sprawić, by każdy posiadacz zwierzęcia potrzebującego pomocy lekarsko-weterynaryjnej uzyskał w tych zakładach leczniczych poradę i pomoc lekarsko – weterynaryjną dla tego zwierzęcia przez okres całej doby. Przy czym w pojęciu „należytość” należy rozumieć oraz uwzględniać również aspekt czasowy, to znaczy chodzi tu o to, aby czynność oczekiwana od lekarza świadczącego usługi lekarsko – weterynaryjne w lecznicy weterynaryjnej czy klinice weterynaryjnej nie była spóźniona w stosunku do rodzaju i zawansowania choroby danego zwierzęcia.
Nie oznacza natomiast konieczności funkcjonowania przez okres pełnych 24 godzin na dobę, jak też – dalej idąc – stałej obecności lekarza weterynarii na miejscu w zakładzie. Nie wynika to bowiem z treści omawianych, ani też innych, przepisów prawa. Wydaje się słusznym przyjęcie, że dla zapewniania tego co wymaga ustawa w cyt. art. 9 ust. 2 i art. 10 ust. 2 wystarczy dokładna oraz łatwo i ogólnodostępna informacja na temat kontaktu z lekarzem związanym z daną lecznicą weterynaryjną lub kliniką weterynaryjną.
Za takim rozumieniem powołanego przepisu prawa przemawia też wykładnia językowa. Słownik języka polskiego – Wydawnictwa Naukowego PWN S.A. wyjaśnia bowiem znaczenie wyrazu „zapewnić” m. inn. jako: „sprawić, że coś się stanie lub ktoś uzyska coś”. Tym samym wskazane rozumienie wypełnia znaczenie językowe przepisu, w jego literalnym brzmieniu.
I wreszcie takie rozumienie odnośnego wyrażenia jest zgodne z zasadami wykładni celowościowej, gdyż przy stosowaniu tego wyrażenia w praktyce w takim właśnie rozumieniu, cel przypisany znaczeniu „zapewnia całodobową obserwację i leczenie zwierząt” należy uznać za spełniony.
Sprawa organizacji oraz sposobu zapewnienia całodobowej obserwacji i leczenia zwierząt ma być określona w regulaminie lecznicy lub kliniki weterynaryjnej, przewidzianym art. 15 ustawy, czyli danego zakładu. Regulamin taki powinien odpowiednio zawierać – w stosownej części swojej regulacji – takie uregulowania jak: wskazanie godzin funkcjonowania zakładu, pełnienie lub nie pełnienie dyżuru całodobowego oraz określenie czy zakład świadczy – ewentualnie w jaki sposób – usługi całodobowe.
Przytoczone tu sformułowania takie jak: funkcjonowanie, świadczenie usług w czasie, wyraźnie odróżniają się od pojęcia „zapewnienia” użytego w art. 9 ust. 2 i art. 19 ust. 2 ustawy, są bowiem bliżej określoną formą organizacyjną dotyczącą funkcjonowania danego zakładu i stanowią konkretyzację co do sposobu tego właśnie zapewnienia dostępności usług. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby pracę zorganizować tak, by lecznica lub zwłaszcza klinika weterynaryjna funkcjonowała i świadczyła usługi przez całą dobę, jednakże jest to uzależnione od woli właściciela i/lub kierownika takiego zakładu, nie jest to natomiast wymóg ustawowy. Decydują o tym również potrzeby ludności danego terenu, o czym stanowi wprost art. 24 ust. 1 ustawy.
Odmienne rozumienie przytoczonych przepisów, to jest zapewnienie całodobowego funkcjonowania przez obsadę personalną w pomieszczeniach danego zakładu, jako obowiązek lub warunek (wymóg) formalny dla lecznicy weterynaryjnej i kliniki weterynaryjnej nie jest właściwe, gdyż sprzeciwiają się temu reguły interpretacyjne zakazujące rozszerzania nakazów lub stwarzania nieistniejących nakazów.
Za takim rozumieniem przemawia również treść art. 24 ustawy, który upoważnia właściwą terenowo okręgową radę lekarsko – weterynaryjną do ustalenia w razie potrzeby rozkładu godzin pracy zakładów leczniczych dla zwierząt na danym terenie, jak przewiduje ustawa – z uwzględnieniem dostępności usług weterynaryjnych w porze nocnej, w święta i w dni wolne od pracy.
Ad. 3. Podsumowanie i wnioski.
Konkludując powyższe uwagi należy stwierdzić, że sprawa określenia formy i sposobu zapewnienia całodobowej obserwacji i leczenia zwierząt przez lecznice weterynaryjne i kliniki weterynaryjne należy do właścicieli ewentualnie kierowników tych lecznic i klinik.
Na gruncie obowiązującego aktualnie prawa, w celu zapewnienia całodobowej obserwacji i leczenia zwierząt, nie istnieje zatem obowiązek funkcjonowania lecznicy weterynaryjnej i kliniki weterynaryjnej przez całą dobę. Wystarczy zapewnienie – w sensie zagwarantowania świadczenia – całodobowych usług w określonym ustawą zakresie.
Oczywiście przedstawiona powyżej sytuacja ma zastosowanie do czasu, gdy właściwa okręgowa rada, jako upoważniony ustawą organ stanowiący, nie postanowi inaczej.
Przy okazji zwraca się uwagę, iż wiążącej interpretacji omawianych przepisów może dokonać uprawniony organ, czyli w tym przypadku Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, upoważniony mocą ustawy do określania szczegółowych wymagań zarówno dla lecznic weterynaryjnych i klinik weterynaryjnych, w tym także z uwagi na prawidłowe wykonywanie usług weterynaryjnych – a niniejsze opracowanie jest opinią prawną radcy prawnego, wydaną na podstawie i w trybie ustawy o radcach prawnych.
Opinię opracowała:
Bożena Wyszyńska radca prawny
Tarnów, dnia 10 października 2006 roku
